بریم یسری اصطلاحات مفید رو باهم بخونیم و بررسی کنیم!
• داروها: موادی که در سطح شیمیایی (مولکولی) بر سیستم های زنده اثر می کنند و فعالیت آنها را تغییر می‌دهند.
• گیرنده دارو: عناصر مولکولی در بدن که دارو با اتصال به آن تأثیر خود را بروز می‌دهد.
• فارماکودینامیک: اثرات یک دارو در بدن شامل تعامل با گیرنده، پدیده دوز پاسخ و مکانیسم‌های اثر درمانی و سمی.
• فارماکوکینتیک: اثرات بدن روی دارو، شامل جذب، توزیع، متابولیسم و حذف.
اصول فارماکودینامیک:
گیرنده‌ها و جایگاه‌های اتصالی: اثرات مولکول‌ها در بدن به واسطه عملکرد مولکول‌های دارو روی گیرنده‌های آن در بدن حاصل می‌آید، اگر اتصال دارو به گیرنده منجر به فعال شدن آن گردد، دارو را آگونیست و اگر منجر به مهار گیرنده شود دارو را آنتاگونیست می‌گویند.
اصول فارماکوکینتیک:
اکثر داروها برای ایجاد اثرات درمانی مفید باید، جذب، توزیع و حذف شوند. اصول فارماکوکینتیک با اندازه‌گیری کمی این فرآیندها تعیین منطقی دوز دارو را ممکن می‌سازد.
فراهمی زیستی(bioavailability):
از مقدار داروی تجویز شده که وارد گردش خون سرتاسری می‌شود را فراهمی زیستی گفته می‌شود که فراهمی زیستی هر دارو بستگی به راه‌های تجویز آن دارو دارد.
روش های رایج تجویز دارو:
خوراکی(oral): تجویز خوراکی راحت ترین راه مصرف داروها است، ولی جذب دارو از این راه غالبا آهسته‌تر است.دارویی که از راه خوراکی تجویز شده تحت اثر عبور اول first pass effect قرار می‌گیرد، یعنی مقدار قابل توجهی از دارو قبل از رسیدن به گردش خون سیستمیک در دیواره روده، گردش خون باب و کبد متابولیزه می‌شود. بنابراین فراهمی زیستی برخی داروها در تجویز خوراکی پایین است.